همان طور که از نام این فن کویل پیداست، محل نصب این فن کویل در سقف می باشد. بدین صورت که در کناره های سقف(تلاقی سقف و دیوار) یک پیشانی به شکل ال L )))) ایجاد می شود و فن کویل درون آن قرار می گیرد . به شکل توجه فرمایید.

شکل - نحوه استقرار و دریچه دهش فن کویل سقفی توکار

در قسمت پیشانی الِ ایجاد شده (شکل فوق)  دهش و در قسمت زیرین آن مکش ایجاد می شود . علاوه بر ایجاد مکش از دریچه ی زیرین برای دسترسی جهت تعمیرات فن کویل سقفی توکار نیز استفاده می شود.

شکل - دریچه ی مکش و دسترسی جهت فن کویل سقفی توکار و کانالی(داکت فن کویل)

پس از عبور هوا بر روی فیلتر فن کویل (که در محل مکش و ورودی هوا به دستگاه (پیش از کویل دستگاه )نصب می شود) هوای مکیده شده توسط فن بر روی کویل هدایت شده و هوای مکش شده را سرد و گرم می کند و با عبور از دریچه ی فن کویل ، به محیط دمیده می شود و محیط را سرد یا گرم می کند. فن یا بلوور مورد استفاده در فن کویل های سقفی توکار در مدل های استاندارد از نوع سانتریفیوژ بوده  و ازجنس های فولاد گالوانیزه یا ترموپلاستیک ABS می باشند.

 الکتروموتور آسنگرون است وعملکرد دور موتور این مدل از فن کویل ها سه مرحله ای دور کند ، متوسط و تند است.

می توان جهت تنظیم دقیق دمای محیطی که در آن فن کویل سقفی توکار نصب شده است از یک ترموستات اتاقی بهره جست. با تنظیم دمای مطلوب و دور فن (کند، تند و متوسط) با سرعت های متفاوتی به این دمای تنظیم شده و مطلوب آسایش رسید.
از مزیت های فن کویل سقفی توکار استقلال بخشی به هر اتاق می باشد. از جمله مواردی که بایستی به آن در زمان خرید فن کویل سقفی توکار دقت شود غیر از مطالب فنی مانند: جنس فن ، جنس کویل ، تعداد فین در اینچ آن FPI ) ، راندمان حرارتی ، برودتی ، و ابعاد و اندازه و وزن دستگاه ، سطح صدا ی ایجاد شده  فن کویل است که از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.

زمانی که یک فن به حرکت در می آید در یک طرف آن مکش و در طرف دیگر ،دهش اتفاق می افتد . وظیفه ی فن در فن کویا ، مکش، دهش و اغتشاش هوای محیط می باشد. جهت مکش هوای محیط (منظور فضا یا اتاقی است که فن کویل سقفی توکار در آن نصب شده است) در فن کویل های سقفی توکار ، به دو صورت اتفاق می افتد؛ مکش از زیر دستگاه و مکش از پشت فن کویل ،که این خود نیز به نحوی باعث ایجاد دسته بندی در فن کویل های سقفی توکار می شود و با توجه به طرح معماری و نظر مشاور یکی از این دو مدل انتخاب می شود. لازم به ذکر است در کشورمان درصورت عدم اشاره به جهت مکش فن کویل سقفی توکار ، منظور نظر یا متعارف مکش از زیر می باشد. لذا بهتر است از کارفرما یا مشاور سوال شود

 فن کویل fan coil  از دو بخش اصلی فن (fan) و کویل (coil) تشکیل شده است. علاوه بر فن و کویل ، الکتروموتور ،فیلتر و تشت تقطیر یا درین نیز از دیگر  بخش های اصلی فن کویل می باشند.

فیلتر Filter :

فیلتر های مورد استفاده در فن کویل های سقفی توکار از جنس های آلومینیوم ، پروپیلن و پلی پروپیلن pp  قبل شستشو می باشند . که علاوه بر گرفتن گرد و غبار و ذرات معلق موجود در هوا و فیلتر هوای اتاق می بایست قابلیت جابجایی آسان را نیز داشته باشند.

فن fan:

وظیفه ی فن fan در فن کویل ایجاد و تولید جریان هواست ، هوا توسط فن از محیط (منظوز فضا، اتاق ، سالن و...که فن کویل در آن نصب شده است ) مکیده شده و باگذر از روی سطح کویل coil سرد یا گرم شده ( بسته به فصلی که مورد استفاده قرار می گیرد) و یا بعبارت دیگر بار گرمایشی یا سرمایشی تولید شده در کویل را برداشته و به محیط منتقل می کند و باعث گرم یا سرد شدن محیط می گردد.

فن سانتریفیوژ

فن تانژانتی

شکل - فن های مورد استفاده در فن کویل های سقفی توکار

فن سانتریفیوژ :

در فن کویل های سقفی (بدون کابین یا کابین دار) و همچنین فن کویل های زمینی وکانالی (داکت فن کویل ) نیز از فن های سانتریفیوژ استفاده می شود.

فن تانژانتی:

در فن کویل های دیواری و یا حتی فن کویل های زمینی و سقفی توکاری که بخواهند ارتفاع فن کویل را به میزان قابل توجهی کاهش دهند از فن های تانژانتی استفاده می کنند لازم به ذکر است که فن های تانژانتی عموما از جنس ABS می باشند چراکه استفاده از ورق های فولادی گالوانیزه به دلیل طول زیاد این نوع فن ها به مرور زمان سبب دفرمگی در قسمت میانی می شود.

فن های تانژانتی در برخی مدل های کاستی یک طرفه و مدل کاستی یکطرفه طرح اسلیم اکسون نیز استفاده می شوند.

فن های سانتریفیوژ از نظر جنس و متریال به دو دسته تقسیم می شوند:

الف: فن سانتریفیوژگالوانیزه:

فن های فولادی گالوانیزه از متداولترین نوع فن های مورد استفاده می باشند مزیت اصلی آنها عدم دفرمگی حرارتی و خوردگی در مناطقی که رطوبت بالاست می باشد.

شکل – فن سانتریفیوژ گالوانیزه

ب: فن سانتریفیوژ ABS:

در صورت استفاده از فن های پلاستیکی غیر استاندارد دفرمگی بر اثر حرارت خصوصا در مواردی که کویل در پشت فن قرار گیرد حتمی خواهد بود

ب: فن سانتریفیوژ ABS

در صورت استفاده از فن های پلاستیکی غیر استاندارد دفرمگی بر اثر حرارت خصوصا در مواردی که کویل در  پشت فن قرار گیرد حتمی خواهد بود

محافظ فن Fan Deck:

جهت کنترل و جهت دهی در مسیر درست هوا  و همچنین محافظت از فن های فن کویل یک کابین در اطراف هر فن جهت محافظت و کنترل بهتر مکش و دهش هوا در فن کویل های سقفی توکار نصب شده است. این کابین فن می تواند از جنس ورق گالوانیزه یا پلاستیک abs  نیز باشد.  Fan deckدر مدل های زمینی، سقفی توکار و کانالی (داکت) نیز وجود دارد.

شکل – محافظ یا گارد فن FAN DECK پلاستیک ABS

شکل – محافظ یا گارد فن FAN DECK گالوانیزه

کویل COIL:

کویل یک نوع مبدل حرارتی ست که از صفحات آلومینیومی و لوله های مسی که ضریب انتقال حرارت بالایی دارند ساخته می شود. علاوه بر آلومینیوم و مس که در فن کویل ها متداول است می توان از لوله های مسی و صفحات مسی بجای آلومینیوم نیز استفاده کرد. دلیل استفاده از این دو فلز راندمان خوب انتقال حرارتی آنها و قیمت مناسب آنها در برابر سایر فلزات مشابه از نظر ضزیب انتقال حرارتی می باشد. لازم به ذکر است چون تمرکز بر روی معرفی فن کویل است و بخش های آن لذا مطالبی که ارایه می شوند نیز با تمرکز بر بحث هستند. بعنوان مثال می توان در یونیت هیتر هایی که بجای آب گرم بخار داغ با فشار بالا در لوله های کویل آن جریان دارد دیگر نمی توان از لوله ی مسی استفاده کرد برای کویل .لذا از لوله های فولادی مانیسمان(بدون درز) استفاده می شود چرا که فشار بخار بسیار بالاست و سبب پارگی لوله ی مسی کویل خواهد شد و حی از لوله های بدون درز نیز استفاده می شود.

شکل – صفحات آلومینیومی کویل که به این صفحات فین FIN گفته می شود

شکل – صفحات آلومینیومی کویل که به این صفحات فین FIN وبخاطر روکش آبی رنگ هیدروفیلیک بر روی آنها BLUE FIN گفته می شوند

الکترو موتور Fan Electro motor

الکترو موتورها ی متداول که بعنوان گزینه اصلی بر روی فن کویل ها قرار میگیرد آسنکرون هستند.

بدین معنی که دارای سیم پیچ هسته ، روتور و استاتور هستند و حرکت بر اثر میدان مغناطیسی ناشی از سیم پیچ ایجاد می شود.این الکترو موتورها تک فاز و عموما سه سرعته می باشند و در فن کویل های اروپایی نوع شش سرعته نیز دارند . که شما می توانید از این شش حالت سرعت الکتروموتور ، سه سرعت را گزینش کنید بعنوان سرعت های کند، متوسط و تند. الکترو موتور ها مجهز به لرزه گیر جهت کنترل و خنثی کردن لرزش ایجاد شده ناشی از حرکت اولیه و توان موتور می باشند.

شکل – الکترو موتورهای آسنگرون تک فاز سه سرعته

تشت کندانس condensing pan:

درحالت کارکرد سرمایشی دستگاه ، رطوبت محیط بر روی فین های کویل سرمایشی چگالیده و مایع می شود و  و آب کندانس به تدریج  در داخل  تشتی جمع می شود که به آن تشت درین یا کندانس یا تقطیر condensing pan گفته می شود . در فن کویل هایی که تشت درین آنها بصورت ثقلی عمل می کند نیازی به پمپ نیست . تشت تقطیر در فن کویل های سقفی توکار بصورت ثقلی می باشد. بدین معنی که در کف تشت درین شیب بسیار ملایمی در جهت اتصال لوله درین ایجاد شده است که آب کندانس جمع  شده بدان سمت بر اثر وزن سقلی خود حرکت می کند.

سیستم کنترل control systems:

کنترل فن کویل های سقفی توکار توسط ترموستات اتاقی انجام می شود.  که می توان از دو مدل ترموستات مکانیکی و ترموستات الکترونیکی دارای نمایشگر استفاده نمود. برای اتصال به سیستم های هوشمند bms می توان با نصب بردهای الکترونیکی بصورت شبکه ای ویا بصورت هاست و شبکه نیز کنترل نمود که موارد انتخابی اکثر فن کویل ها مشابه هم بوده و نظرات تکنیکی مشتریان قابل اعما است.

در صورت نیاز به مطالعه ی بیشتر به بخش مقالات و مقاله ی فن کویل چیست را مطالغه فرمایید . در این مقاله بصورت مفصل به انواع فن کویل ها و مدل های مختلف آن وتمامی اصطلاحات فنی و تخصصی مربوطه اپرداخته شده است.